Amfizem

Nedir?

Amfizem, akciğer hava keselerinin genişlemesi ve yıkılması sonucu oluşan bir kronik obstrüktif akciğer hastalığıdır. Genellikle sigara içimi ve diğer solunum irritanlarına maruz kalma nedeniyle gelişir, belirtileri arasında nefes darlığı ve öksürük bulunur. Tedavisi, semptomların yönetimi, sigara bırakma, ilaçlar ve solunum terapisi içerir.

Sebepleri Nedir?

  1. Sigara İçimi: Sigara içimi, amfizem gelişiminde en önemli risk faktörüdür. Sigara içenlerde, akciğer dokusunu tahrip eden ve akciğer elastikiyetini azaltan zararlı kimyasal maddelerin birikimi nedeniyle amfizem riski artar.
  2. Hava Kirliliği: Kirli hava, endüstriyel tozlar, kimyasal buharlar ve çeşitli solunum irritanlarına maruz kalma, akciğerleri etkileyerek amfizem riskini artırabilir.
  3. Genetik Faktörler: Bazı genetik faktörler, bireyin amfizem gelişme riskini etkileyebilir. Genetik yatkınlık, hastalığın aile geçmişi ile ilişkilidir.
  4. Mesleki Maruziyet: Mesleklerinde zararlı maddelere maruz kalan kişilerde, özellikle toz ve kimyasalların solunumu, amfizem riskini artırabilir.
  5. Yaş: Yaşlanma süreci, akciğerlerdeki elastikiyeti azaltabilir ve amfizem gelişme riskini artırabilir.
  6. Solunum Yolu Enfeksiyonları: Kronik solunum yolu enfeksiyonları, akciğer dokusuna zarar verebilir ve amfizem gelişimine katkıda bulunabilir.

Bu faktörler genellikle bir araya gelerek amfizemin gelişimine katkıda bulunur. Ancak, her birey farklıdır ve risk faktörleri bireyden bireye değişebilir. Sigara içimi gibi önlenmesi mümkün olan faktörlerin kontrol altına alınması, amfizem gelişimini azaltabilir.

Belirtileri Nedir?

  1. Nefes Darlığı: Özellikle fiziksel aktivite sırasında veya günün ilerleyen saatlerinde artan bir nefes darlığı hissi.
  2. Öksürük: Kronik bir öksürük, genellikle balgam üretimiyle birlikte.
  3. Nefes Alırken Zorlanma: Nefes alırken güçlük çekme hissi, özellikle derin nefes almak veya nefesi tutmak zorlaşabilir.
  4. Göğüs Sıkışması: Göğüs bölgesinde sıkışma veya ağırlık hissi.
  5. Hızlı Nefes Alma: Nefes alırken hızlı ve sığ solunum.
  6. Enerji Kaybı: Sürekli enerji eksikliği, halsizlik hissi.
  7. Kilo Kaybı: Ani veya belirgin kilo kaybı.
  8. Yorgunluk: Hafif aktivitelerden sonra bile aşırı yorgunluk hissi.

Bu belirtiler, genellikle hastalığın ilerlediği dönemlerde daha belirgin hale gelebilir. Ancak, amfizemin erken aşamalarında belirtiler bazen hafif olabilir ve kişi fark etmeyebilir. Bu nedenle, özellikle sigara içenler veya solunum yolu irritanlarına maruz kalan bireylerde düzenli sağlık kontrolleri ve solunum fonksiyon testleri önemlidir. Herhangi bir belirti fark edildiğinde, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.

Teşhisi Nedir?

  1. Solunum Fonksiyon Testleri (SFT): Bu testler, akciğerlerin fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılır. Spirometri, akciğer kapasitesi ölçümleri ve difüzyon kapasitesi gibi testler, solunum sisteminin performansını değerlendirmek için kullanılır.
  2. Göğüs Röntgeni: Akciğerlerin ve göğüs kafesinin görüntülerini elde etmek için kullanılır. Röntgen görüntüleri, akciğerdeki genişlemiş hava keselerini ve diğer olası sorunları göstermeye yardımcı olabilir.
  3. Bilgisayarlı Tomografi (BT) Taraması: Akciğer dokusunun daha ayrıntılı görüntülerini elde etmek için kullanılır. Bu, amfizem gibi durumların yanı sıra diğer akciğer hastalıklarını da daha iyi değerlendirmeye yardımcı olabilir.
  4. Kan Gazı Analizi: Arter kanından alınan örneklerle yapılan bu test, kanın oksijen ve karbon dioksit seviyelerini ölçer.
  5. Bronkoskopi: Bu invaziv testte, bir esnek tüp (bronkoskop) kullanılarak akciğer hava yollarına bakılır. Bu test, amfizemi teyit etmek ve diğer potansiyel sorunları belirlemek için kullanılabilir.
  6. Elektrokardiyogram (EKG): Bu test, kalp aktivitesini değerlendirmek için kullanılır, çünkü amfizem gibi akciğer sorunları, kalp ile ilişkili olabilir.

Teşhis süreci genellikle bu testlerin bir kombinasyonunu içerir ve sağlık profesyoneli, semptomların ve test sonuçlarının bir araya getirilmesiyle doğru bir teşhis koymak için çalışır.

Tedavisi Nedir?

  1. Sigara İçiminin Bırakılması: Amfizem, genellikle sigara içimi gibi solunum yolu irritanlarına maruz kalmanın bir sonucu olarak gelişir. Sigara içenlerde hastalığın ilerlemesini durdurmak ve semptomları hafifletmek için sigara içiminin bırakılması önemlidir.
  2. İlaçlar:
    • Bronkodilatörler: Hava yollarını genişleten ilaçlar, nefes almayı kolaylaştırabilir.
    • Anti-enflamatuar İlaçlar: Akciğer iltihabını azaltmaya yardımcı olabilir.
    • Steroidler: Ciddi durumlarda inflamasyonu kontrol etmek amacıyla kullanılabilir.
  3. Solunum Terapisi: Fizyoterapistler veya solunum terapistleri tarafından uygulanan egzersiz programları, nefes alışverişini geliştirmek ve akciğer kapasitesini artırmak için tasarlanabilir.
  4. Oksijen Tedavisi: Zamanla, amfizem ilerledikçe oksijen seviyeleri düşebilir. Oksijen tedavisi, hastanın kanındaki oksijen seviyelerini artırarak nefes almayı kolaylaştırabilir.
  5. Akciğer Rehberliğinde Eğitim: Hasta ve ailesine amfizemle başa çıkma, nefes alım teknikleri ve semptom yönetimi konularında eğitim verilebilir.
  6. Pulmoner Rehabilitasyon: Fiziksel aktivite, diyet, psikososyal destek ve eğitim içeren bir program, hastanın yaşam kalitesini artırabilir.
  7. Cerrahi Müdahale: Çok ilerlemiş durumlarda, amfizemli hastalarda cerrahi seçenekler değerlendirilebilir. Akciğer transplantasyonu da bir seçenek olabilir.

Her hasta farklı olduğu için tedavi planı kişiselleştirilmelidir. Tedavi, semptomların şiddetine, hastalığın evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir. Hastaların tedavi planları, bir sağlık profesyoneli tarafından dikkatlice değerlendirilmelidir.

Ameliyat Yöntemleri Nelerdir?

  1. Lung Volüme Azaltma Cerrahisi (LVAC): Bu cerrahi yöntemde, genellikle akciğerin üst lobundan büyük hava keseleri çıkarılır veya küçültülür. Bu, akciğerin elastikiyetini artırarak ve sağlıklı bölgelerin daha etkili çalışmasını sağlayarak nefes almayı kolaylaştırabilir.
  2. Bronşiyal Ventilasyon Cerrahisi (BRV): Bu cerrahi yöntemde, hava akışı daha iyi olan sağlıklı bir akciğer bölgesine küçük bir tüp yerleştirilir. Bu tüp, hasta nefes aldığında diğer, daha hasarlı bölgelerden hava almasına yardımcı olabilir.
  3. Lung Transplantasyonu: Amfizemin ciddi ve ilerlemiş durumlarında, tam bir akciğer nakli düşünülebilir. Ancak, bu seçenek sınırlı sayıda hastaya uygulanabilir ve özellikle uygun bir donör bulunması zor olabilir.

Cerrahi müdahale, genellikle hastanın genel sağlık durumu, semptomların şiddeti ve amfizemin evresine bağlı olarak belirlenir. Cerrahi seçeneklerin riskleri ve faydaları, hasta ve cerrah arasında detaylı bir değerlendirme ve iletişim gerektirir. Bu nedenle, amfizem tedavisi için cerrahi seçenekler değerlendirilirken, uzman bir sağlık ekibi tarafından bireysel duruma uygun bir plan yapılmalıdır.

Ameliyatın Riskleri Nelerdir?

  1. Enfeksiyon: Ameliyat sonrası enfeksiyon gelişme riski vardır. Bu, akciğer dokusunu etkileyebilir ve iyileşme sürecini zorlaştırabilir.
  2. Kanama: Cerrahi sırasında veya sonrasında kanama meydana gelebilir. Bu durum, ek müdahaleleri gerektirebilir.
  3. Solunum Problemleri: Cerrahi, akciğer fonksiyonlarını geçici olarak etkileyebilir ve solunum problemlerine yol açabilir.
  4. Kalp Problemleri: Cerrahi stres altında kalp problemlerini tetikleyebilir.
  5. Anesteziye Bağlı Komplikasyonlar: Anestezi kullanımına bağlı olarak komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
  6. Cerrahi Yara Problemleri: Ameliyat bölgesinde yara enfeksiyonu veya yara iyileşmesi sorunları meydana gelebilir.
  7. Nakledilen Organın Reddi: Lung transplantasyonu durumunda, alıcı vücudun nakledilen akciğeri reddetme riski vardır.
  8. Kronik Ağrı: Ameliyat sonrası kronik ağrı, özellikle lung volume reduction surgery (LVRS) gibi cerrahi işlemlerde görülebilir.

Her cerrahi müdahalenin riskleri ve faydaları bireyseldir ve cerrahi öncesinde hasta ve cerrah arasında detaylı bir değerlendirme yapılmalıdır. Cerrahi müdahale düşünülüyorsa, hastanın genel sağlık durumu, amfizemin evresi ve diğer önemli faktörler dikkate alınarak karar verilmelidir.

Akciğer Kanseri

Diğer Hastalıklar

Blog

TÜMÜNÜ GÖR

© 2023 Prof. Dr. Levent Alpay. Tüm Hakları Gizlidir.
YUKARI